Ν. Λυγερός
Δεν συνηθίζω να λέω ευχαριστώ σε διαλέξεις που αφορούν το θέμα της γενοκτονίας, θεωρώ ότι είναι το πρέπον να γίνεται από οποιονδήποτε. Άρα αρχίζουμε με μια διορθωτική κίνηση.
-Αυτό το έγραψες εσύ;
-Ναι.
Άρα μην ξαναγράψεις ποτέ ποντιακή γενοκτονία. Δεν είναι ποντιακή γενοκτονία, είναι τουρκική. Άρα είναι γενοκτονία των Ποντίων. Γενοκτονία των Αρμενίων, γενοκτονία των Ασσυρίων. Όχι ποντιακή γενοκτονία. Κανονικά είναι επιθετικός προσδιορισμός, άρα πρέπει να είμαστε λίγο προσεκτικοί. Σας υπενθυμίζω ότι η Τουρκία λέει συχνά ότι είναι αρμενική γενοκτονία και δεν εννοεί γενοκτονία των Αρμενίων, εννοεί το αντάρτικο που έκαναν σε ορισμένα σημεία, καταλάβατε; Είναι πολύ λεπτό το ζήτημα και πρέπει να είμαστε λίγο προσεκτικοί. Άρα μην το πάρεις στραβά. Να το πάρεις στραβά, αν το ξανακάνεις και μου ξαναέλθεις. Είναι μια κοπέλα που είχε κάτι στη μύτη.. (κλείνει η πόρτα).. Δεν έχετε διέξοδο, θα το ακούσετε ως το τέλος.
Όταν βλέπετε έναν οικολόγο που σας λέει ότι είναι πολύ καλό να βοηθάς τη γη και καπνίζει, έχεις ένα θέμα. Όταν βλέπεις κάποιον που ασχολείται με τις γενοκτονίες και έχει τρυπήσει το πρόσωπό του, έχεις ένα θέμα. Γιατί είναι μερικοί που έχουν υποστεί αυτά τα βασανιστήρια. Μετά, όταν θα του πεις ότι αυτό είναι βασανιστήριο, θα του πεις ‘μοιάζει με αυτό που κάνω’; Το σώμα μας είναι ένα δώρο. Είναι ένα τόσο μεγάλο δώρο που στις γενοκτονίες σφάζουν και τις γυναίκες που είναι έγκυες. Σφάζουν και το αγέννητο παιδί που είναι μέσα, για να μην υπάρξει το μέλλον. Είναι η παραλλαγή του σώματος δηλαδή δεν θέλουν να υπάρχει τίποτα. Άρα να είσαστε λίγο προσεχτικοί, όταν κάνετε πράγματα πάνω στο σώμα σας και λέτε ότι παλεύετε για άλλους που το έχουν υποστεί, ο άλλος όταν σε βλέπει, δεν το πιστεύει. Τώρα θα αναρωτηθείτε αν είμαι πάλι ένας από αυτούς τους συντηρητικούς γέρους, που μόλις βλέπουν οτιδήποτε που αλλάζει, σε σχέση με αυτό που ξέρουν, δεν συμφωνούν. Εξηγώ: Αν έρθετε τώρα όλοι με μαλλιά πράσινα, κόκκινα παρδαλά δεν μου καίγεται καρφί. Αν περπατήστε με ένα φτερό στον πισινό, δεν μου καίγεται καρφί. Άρα νομίζω ότι βλέπετε ότι δεν είναι θέμα συντηρητισμού. Είναι απλώς ότι μην χαλάς το σώμα που σου έδωσε η Ανθρωπότητα. Τόσο απλά. Γιατί οι γενοκτόνοι είναι αυτό που κάνουν. Άρα ή κάντε κάτι για αυτό (τον αγώνα της γενοκτονίας) ή τουλάχιστον μην το κάνετε, προσπαθήστε να βοηθήσετε, θα το κάνουμε εμείς. Λέω λοιπόν, θα σας το πω λίγο πιο ομαλά είναι το περίφημο ποίημα του Pagnol που λέει ότι όταν βλέπεις κάποιον να κάθεται σε ένα παγκάκι και είναι φτωχός και περνάς, δεν του μιλάς και λες τον καημένο. Mην το κάνεις. Ή πέρνα αδιάφορα και μην ασχολείσαι με αυτόν ή πήγαινε και κάτσε μαζί του να του πεις κάτι ανθρώπινο. Εμείς οι Πόντιοι έχουμε ένα πρόβλημα γενικότερα στο θέμα της συνοχής, της σκέψης, της συγκρότησης και κάνουμε αποσπασματικές κινήσεις όπου θεωρούμε ότι, αφού το κάνουμε είναι καλό. Είναι ήδη καλό.. Όχι. Αν δεν ξέρεις να το κάνεις, άσε μας. Ασχολούμαστε με αρκετά πράγματα όπου υπάρχει μια ενδογενής αναποτελεσματικότητα. Οι περισσότεροι από εσάς θεωρούν ότι τα θέματα των γενοκτονιών και η διαχείρισή τους οφείλονται αποκλειστικά στον γενοκτόνο. Είναι λάθος. Τα θύματα στη συνέχεια κάνουν τεράστια λάθη. Στρατηγικά, επικοινωνιακά, κοινωνικά. Και τα χρησιμοποιούν. Ξέρετε γιατί; Γιατί όταν γίνεται μια γενοκτονία, υπάρχει πάντοτε μια στρατηγική. Υπάρχει πάντοτε μια προσέγγιση ορθολογική του στόχου. Πώς θα διαλύσω όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται ένα λαό και χρειάζεται τεχνική. Χρειάζεται επιστήμη. Μπορεί να σας ξαφνιάσω που το λέω, αλλά επειδή είμαστε στη φιλοσοφική να το σκεφτείτε πόσο επικίνδυνο είναι. Αρχικά μετακινούσαμε τους πληθυσμούς, μετά τους μετακινούσαμε με τραίνα, μετά τους σκοτώναμε αρχικά με όπλα συμβατικά και μετά με αέριο. Ξέρετε γιατί έγινε αυτό; Για να σκοτώνουμε όσο πιο πολλά άτομα την ημέρα. Είναι πολλοί από εσάς και μιλάω πιο πολύ και στα αγόρια, γιατί οι γυναίκες είναι λίγο τσάμπα μάγκες, τα αγόρια το έχουν λίγο, λογικό. Όσοι ασχολούνται με θέματα γενοκτονίας, και δεν το θεωρούν σημαντικό αυτό που κάνουν, να αναρωτηθούν πόσες φορές έχουν ενοχλήσει τον γενοκτόνο. (Δείχνει προς το κοινό) Αυτός με ξέρει, σου λέει αν άρχισε έτσι να δούμε πώς θα τελειώσει.
Εσείς αντέχετε και μετά παράγετε έργο. Αν ήσασταν άσχετοι με το θέμα, θα σας έλεγα να το πάρουμε από την αρχή να μάθουμε ποια είναι η λέξη, ενώ εσείς παράγετε έργο, έτσι δεν είναι; Άρα εφόσον παράγετε έργο, στα κιόσκια κτλ, μπορείτε να μετρήσετε πόσο από το έργο που παράγετε ενοχλεί τον γενοκτόνο. Έτσι δεν είναι; Είναι ένα σύστημα αξιολόγησης. Είναι το πιο σκληρό σύστημα που υπάρχει, όταν υπάρχει εχθρός. Στο σκάκι ο Lasker - και για 27 χρόνια ήταν πρωταθλητής του κόσμου στο σκάκι - έλεγε «μην ψάχνεις την καλύτερη κίνηση, ψάξε την καλή, αυτήν που ενοχλεί τον αντίπαλο». Έχουμε καταντήσει στην Ελλάδα να βάζουμε μνημεία γενοκτονίας όπου να ‘ναι. Σε παρκινγκ, σε γωνίες που κανένας δεν ξέρει μόνο η μάνα και η ψυχή του ξέρει πού να το βρεις και όταν γίνεται η επέτειος πρέπει να βάλουν σχεδόν GPS για να βρουν το μνημείο. Αυτά τα μνημεία δεν έχουν προκαλέσει ποτέ κανένα πρόβλημα σε κανένα. Μπορεί μόνο στους γείτονες, γιατί να το βάλετε εδώ. Υπάρχουν πολλά ψηφίσματα, από ψηφίσματα… Ξέρετε, αυτά τα ψηφίσματα. Εμείς βρίζουμε τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, γιατί ναι μεν υπάρχουν ψηφίσματα αλλά δεν εφαρμόζονται ποτέ. Είναι λογικό να μπορούμε να το αξιολογήσουμε εμείς, γιατί εμείς όταν κάνουμε ψηφίσματα εφαρμόζονται πάντα. Έτσι δεν είναι; Άρα μπορούμε εύκολα να πούμε «ας το κάνουν αυτό». Να αναρωτηθείτε, λοιπόν, όταν είσαστε και νέοι, υπάρχουν και πιο μεγάλοι μέσα στην αίθουσα, αλλά τώρα μιλάω στους νέους. Αν έχετε προβλήματα με τους γέρους να θυμάστε ένα πράγμα, στον τομέα της γενοκτονίας γερνάμε πολύ γρήγορα. Γιατί τα πράγματα πάνε πολύ αργά. Άμα σκεφτείτε τώρα ότι μιλάμε για τη γενοκτονία των Ποντίων που είναι το ΄18 και είμαστε το 2014 και τώρα είσαστε οι νέοι εσείς και αναρωτιέστε τι θα κάνετε, μπορώ να σας πω ότι έχουν περάσει αρκετοί νέοι από αυτό το στάδιο και δυστυχώς έγιναν μόνο γέροι. Και γι’ αυτό εσείς έχετε ακόμη τόση δουλειά να κάνετε. Στη στρατηγική της αναγνώρισης το πρόβλημα ποιο είναι; Υπάρχει το θέμα της στρατηγικής. Υπάρχουν πολλοί που θεωρούν ότι η αναγνώριση είναι τόσο σίγουρη, τόσο δεδομένη που αρκεί να λεν, αναγνωρίστηκαν και φτάνει. Κανονικά για όσους είναι μαχητές ξέρετε ποιο είναι το πρόβλημα; Ακόμη κι όταν είστε στο Σύνταγμα σε κάποιο κεντρικό σημείο δηλαδή, μιλάτε για πράγματα κι έρχεται κάποιος και σας λέει τι είστε; Και λες μα δεν είναι δυνατόν να μην ξέρετε καθόλου. Όχι. Γιατί φοράτε μαύρο μπλουζάκι; Κι εκεί πέρα πέφτεις ξερός γιατί λες «ρε παιδιά μια απλή ενημέρωση». Για να καταλάβετε σε κάποια φάση ήταν το ανάλογο με το αρμενικό. Ήμουν με κάποιους μαχητές του Αρμενικού και τους μιλάω για το Αρτσάχ και δεν ήξεραν καν τι είναι το Αρτσάχ. Ολόκληρη κατεχόμενη περιοχή της Αρμενίας. Είστε πολύ νέοι για να είστε θύματα της γενοκτονίας έτσι δεν είναι; Είστε μάλιστα νέοι για να είσαστε ακόμη και πρώτης γενιάς, δηλαδή ούτε καν επιζώντες. Είσαστε τα παιδιά των παιδιών των επιζώντων στην καλύτερη περίπτωση, για να μη πάω πιο μακριά για τους πολύ πιο νέους. Δεν είστε γραμμένοι στη λίστα των γενοκτονημένων. Δεν είστε γραμμένοι στη λίστα των επιζώντων. Σε ποια λίστα μπορεί να γραφτείτε; Αυτός είναι ένας στόχος ζωής. Σας το λέω, γιατί έχετε τα χρώματα τα μαύρα. Για τους μαχητές, για τις αναγνωρίσεις των γενοκτονιών υπάρχει μόνο μία λίστα, είναι η μαύρη. Αν καταφέρετε να ενοχλήσετε τον εχθρό, ο οποίος ήταν και γενοκτόνος και συνεχίζει να λέει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και τα καταφέρνει θα σας βάλει στη μαύρη λίστα. Εγώ το παλεύω αρκετά. Στη μαύρη λίστα έχω μπει μόνο στο Αζερμπαϊτζάν. Η Τουρκία ακόμα να με βάλει, αλλά κοντεύει. Γι’ αυτό επειδή είμαστε μεταξύ νάνων, γιατί υπάρχει κάποιος που έχει απαγορευτικό να πάει στην Τουρκία; Να μου το πει για να είναι παράδειγμα για εμάς. Είναι μεγάλη δυσκολία δεν μπορώ να πω, ακόμη και στα Κατεχόμενα έχω πάει. Είναι μερικοί από εμάς που δεν ξέρουν πώς να ονομάσουν τον Κεμάλ. Ξέρετε τον ονομάζουν όπως τον ονομάζουν οι Τούρκοι. Αυτό είναι απίστευτο. Είναι απλό, Μουσταφά Κεμάλ. Κεμάλ. Κεμάλ ο γενοκτόνος. Όχι διάφορα άλλα που βάζουμε στην αρχή. Και κοιτάξτε μερικούς γέρους που τους κάνουμε παρατήρηση εκ μέρους του Λυγερού. Επειδή είναι γέροι θα νευριάσουν πιο πολύ. Πρέπει να καταλάβετε ότι όταν εμείς ακόμα, εμείς, χρησιμοποιούμε λεξιλόγιο το οποίο είναι της γενοκτονίας και λέμε είμαστε εναντίον και δεν το καταλαβαίνουμε καν. Άρα πρέπει να είμαστε πολύ προσεχτικοί στα μέρη που χρησιμοποιούμε. Είναι πολύ απλό ποιο είναι το πρόβλημα. Το θύμα είναι με τη δικαιοσύνη όμως κάθε λάθος που κάνει κερδίζει πόντο ο γενοκτόνος. Κάθε λάθος. Εξηγώ: Το φως θα νικήσει το σκοτάδι, αυτό είναι σίγουρο. Το θέμα είναι σε πόσο χρόνο, με ποια αποτελεσματικότητα. Αν δεν το προσέχουμε αυτό, τελικά βοηθάμε το σκοτάδι, γιατί δημιουργούμε σκιές. Κάνουμε λανθασμένες εκφράσεις, δεν έχουμε στόχο. Κάνουμε συλλόγους, που αφήνουν παντελώς αδιάφορο όχι μόνο το γενοκτόνο αλλά και το λαό μέσα στον οποίο ζούμε. Δεν είναι καν ενοχλητικοί. Άρα να προσέχετε, αν δεν είστε καν στο επίπεδο της παρενόχλησης, μη μιλάτε για ενόχληση. Στο Πανεπιστήμιο, όπως ξέρετε, υπάρχουν πολλές παρατάξεις που ασχολούνται με διάφορα θέματα που αφορούν τη διακόσμηση του Πανεπιστημίου. Είναι για να δημιουργούν θέσεις εργασίας. Για τη μπογιά, κάποιος πρέπει να φτιάξει τις μπογιές, για τα σπρέι, τις αφίσες, τη διακόσμηση της αφίσας. Είναι μερικοί που μαθαίνουν για τις αφίσες, μερικές δεν είναι τόσο ποιητικές, τέλος πάντων. Να καταλάβετε λοιπόν το επίπεδο, αν κάνετε λίγο φωτογραφία, θα δείτε ότι ποτέ δεν κάνουμε φωτογραφίες στο μισό-μισό. Ε, ούτε αυτό δεν το έχουν σωστό. Εντάξει ο άνθρωπος είναι καλοφτιαγμένος φαίνεται κι η σκιά. Δεν ξέρω πόσοι από τους φοιτητές που θα πάνε εκεί θα κάνουν αυτή την κίνηση, ελπίζω κανένας γιατί αλλιώς θα έχουμε προβλήματα. Συνήθως στην Ελλάδα είμαστε ενισχυμένοι από την άλλη πλευρά, για τους άνδρες λέω. Και θέλω να σας πω ότι είσαι μέσα στη φιλοσοφική, εντάξει; Δηλαδή το ανώτατο επίπεδο της νοημοσύνης της πιο αφαιρετικής, και ξαφνικά σου εξηγούν πού να πας. Θα ήθελα πολύ να δω Sartre, Camus, Heidegger να ήταν ζωντανοί το 2014 και να έλεγαν που θα πάω φέτος. Άρα το θέμα μας ποιο είναι; Όλα αυτά έγιναν το ΄15, το ΄18, το 1894, το 1923 και είμαστε το 2014 κι έχουμε τρεις αναγνωρίσεις για τη γενοκτονία των Ποντίων, όχι τέσσερα, μην ανησυχείτε δεν έχουμε φτάσει στη μούντζα. Άρα Κύπρος, Ελλάδα, Σουηδία. Σαν απόδοση για σχεδόν μια εκατονταετία δεν μπορείς να πεις ότι είναι θεαματικό, αλλά υπάρχει όμως στόχος. Στην αρχή ντρεπόμασταν γι’ αυτό που έγινε. Άρα σιγά-σιγά προσπαθήσαμε να ενσωματωθούμε. Το Ποντιακό στοιχείο αρχικά ήταν μαύρο και κίτρινο. Θα σας το πω τώρα με έναν πιο απλό τρόπο από μαύρο και κίτρινο, έγινε κατάμαυρο. Μετά το κατάμαυρο έγινε διαφανές. Μετά από διαφανές έγινε πράσινο, γαλάζιο και ροζ. Ξαφνικά ήρθαν οι Σουηδοί, έρχεται το Ευρωκοινοβούλιο το 2006, η Σουηδία το 2010 κι όλοι αυτοί που έχουν όλα αυτά τα χρώματα είπαν «μήπως να κάνουμε κι εμείς κάτι»; Μη νομίζετε ότι κατηγορώ τα χρώματα. Τα χρώματα μπορεί να είναι ωφέλιμα. Να ξέρετε ότι αν κάνουμε κάτι στις 19 Μαΐου οφείλεται στο πράσινο. Να το ξέρετε. Και μόνο. Δυστυχώς. Για ποιο λόγο δυστυχώς; Γιατί αν ο Μιχάλης ο Χαραλαμπίδης δεν ήταν στο πράσινο, ακόμη και τώρα θα αναρωτιόμασταν πότε θα είναι η μέρα. Γιατί έπρεπε να είναι στο πράσινο εκείνη τη στιγμή, την κατάλληλη στιγμή από τις κατάλληλες πιέσεις για να περάσει. Για να περάσει και για να μείνει, όπου η Ελλάδα, η Ελλάδα μας, αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει υποστεί γενοκτονία. Γι’ αυτό πρέπει να γράψεις πανηγυρικό, έτσι; Καταλάβατε; Προσπαθώ να σας πως απ’ την αρχή ότι είναι θέμα αξιοπιστίας. Όταν τα λέμε μεταξύ μας, δεν πειράζει. Όταν μιλήσουμε με έναν Αρμένη, με έναν Ουκρανό, με έναν Καμπτοτζιανό, με έναν από το Αρτσάχ, θα δείτε ότι άμα μπεις στο ‘πόσες αναγνωρίσεις έχετε πετύχει’; θα πεις ‘δεν έχει σημασία, εμείς το παλεύουμε, τα νούμερα δεν είναι σημαντικά, εμείς δεν είμαστε στα νούμερα, ας ασχοληθούμε με την ουσία’. ‘Ναι, αλλά πόσες’; - και μερικές γενοκτονίες δεν μέτραγαν καν πόντο γιατί ήταν γενοκτονίες από το ίδιο το κράτος.
