Σε μια ιδιαίτερα συγκινητική τελετή που πραγματοποιήθηκε στην οικία της Ισραηλινής πρέσβειρας στην Ελλάδα, κ. Ιρίτ Μπεν-'Αμπα, απονεμήθηκε στον εκλιπόντα Νίκο Μανιά το μετάλλιο και ο τίτλος του «Δικαίου των Εθνών», από το Μουσείο του Ολοκαυτώματος Γιάντ Βασέμ, για την διάσωση των Εβραίων συμπατριωτών του, Μαίρη Καράσσο 'Αντζελ και Αλβέρτο Αβραάμ Καράσσο κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στη Θεσσαλονίκη.
Το βραβείο του Νίκου Μανιά παρέλαβε ο εγγονός του, Κωνσταντίνος Παύλου μαζί με τον γιο του. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν επίσης η κόρη της Μαίρης Καράσσο-‘Αντζελ, Λούσι Μπέζα καθώς και πολλοί συγγενείς και φίλοι της.
Το 1943, η επταμελής οικογένεια Καράσσο, ο πατέρας Σαμουήλ, η μητέρα Ραχήλ, τα παιδιά τους Αλβέρτο, Μαίρη, Ζάννα Τζέμα, Ισραήλ και Ρενέ, έμενε στο γκέτο Συγγρού της Θεσσαλονίκης. Οι γείτονες και φίλοι τους, Νίκος Μανιάς και η γυναίκα του Κατίνα, προσφέρθηκαν να τους βοηθήσουν να γλυτώσουν από τους Ναζί. Το σχέδιο διάσωσης ήταν να τους μεταφέρουν στην Αθήνα, η οποία ήταν υπό ιταλική κατοχή. Ο Νίκος Μανιάς ετοίμασε ένα σχέδιο διάσωσης και πρότεινε να μοιραστεί η οικογένεια σε δύο ομάδες.
Την πρώτη ομάδα αποτελούσαν οι γονείς με τα τρία μικρότερα παιδιά - Ζάννα Τζέμα, Ισραήλ και Ρενέ - και τη δεύτερη τα δύο μεγαλύτερα παιδιά, ο Αλβέρτο, και η Μαίρη. Η πρώτη ομάδα θα έφευγε από τον Αγιο Νικόλαο Χαλκιδικής, όμως τους πρόδωσαν και γύρισαν πίσω στη Θεσσαλονίκη από όπου τους έστειλαν στο ‘Αουσβιτς, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο.
Η δεύτερη ομάδα με τον Αλβέρτο και τη Μαίρη Καράσσο, κατάφερε να φτάσει στην Αθήνα μέσω ενός περίπλοκου δρομολογίου και αφού ο Νίκος Μανιάς είχε κατορθώσει να προμηθευτεί πλαστές ταυτότητες για τα δύο αδέλφια. Στην Αθήνα βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι του αδελφού του Νίκου Μανιά, Σπήλιου, και της συζύγου του Χρυσαυγής, όπου έμειναν μέχρι το τέλος του πολέμου.
Για μεγαλείο ψυχής μίλησε η κ. Λούσι Μπέζα καθώς όπως είπε, «δεν είναι εύκολο να θέσεις σε κίνδυνο την οικογένειά σου για να σώσεις κάποιους ανθρώπους. Όμως όταν είσαι άνθρωπος το κάνεις. 'Αλλοι δεν το έκαναν, γι' αυτό και χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης. Σώθηκαν μόνο 1.000 άτομα από τους 60.000 που κατοικούσαν στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα ζούμε 12 άτομα εξαιτίας αυτών των ανθρώπων» τόνισε η κ. Μπέζα.
Η πρέσβης του Ισραήλ, Ιρίτ Μπεν-'Αμπα, αφού είπε ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να μάθουμε κάτι από την Ιστορία μας ώστε να μην επαναληφθούν τέτοια γεγονότα, τόνισε ότι «μέχρι σήμερα έχουν βραβευτεί 330 Έλληνες με αυτό το βραβείο και είμαστε υπερήφανοι για αυτά τα άτομα που έβαλαν τις ανθρώπινες αξίες πάνω από την προσωπική τους ασφάλεια».
«Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε στη νέα γενιά είναι ότι πρέπει να είναι απέναντι στο ρατσισμό και τον αντισημιτισμό και να είναι ανεκτικοί στους άλλους, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους» σημείωσε η πρέσβης του Ισραήλ επισημαίνοντας ότι ο κόσμος απομακρύνεται από τις φιλελεύθερες ιδεολογίες και επιδιώκει κλειστά σύνορα και προστατευτισμό.
«Ο λαϊκισμός είναι πια πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Στην Ευρώπη, 73 χρόνια μετά τον Β'' παγκόσμιο πόλεμο, έχουμε πολλά ανησυχητικά φαινόμενα. Στην Γερμανία το AFD βρίσκεται στη Βουλή, στην Αυστρία το ακροδεξιό κόμμα είναι στον κυβερνητικό συνασπισμό, στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο κέρδισε μεγάλα ποσοστά στις προεδρικές εκλογές, στην Ουγγαρία και την Πολωνία λαϊκιστικά κόμματα βρίσκονται στην εξουσία και ο αντισημιτισμός αυξάνεται στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Επίσης στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή βρίσκεται στο ελληνικό κοινοβούλιο».
Ο εγγονός του Νίκου Μανιά, Κωνσταντίνος Παύλου, ιδιαίτερα συγκινημένος, αποκάλυψε ότι ο παππούς του δεν τους μίλησε ποτέ για ότι έκανε και πρόσθεσε ότι άρχισε να ψάχνει την ιστορία, την οποία μάλιστα έγραψε μετά την τελετή που έγινε στη Θεσσαλονίκη, όπου είχαν καλέσει την αδελφή του.
«Όταν κάνει κάτι ο παππούς σου και έρχεται μια οικογένεια και το αναγνωρίζει χωρίς να το έχει ζητήσει κανείς, είναι μεγάλη τιμή και μεγάλη συγκίνηση» είπε και πρόσθεσε: «Είπα στον γιο μου, ότι ο παππούς μου δεν μας άφησε καμία κληρονομιά γιατί καταστράφηκε οικονομικά στην κατοχή. Όμως αυτή η κληρονομιά που μας άφησε, αξίζει περισσότερο από όλα τα εκατομμύρια του κόσμου, αρκεί να ζήσει τη ζωή του όπως πρέπει, σαν άνθρωπος».
Το Γιάντ Βασέμ είναι το ίδρυμα και μουσείο που δημιούργησε το Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ με σκοπό τη διαιώνιση της μνήμης των έξι εκατομμυρίων θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Ο τίτλος του «Δικαίου των Εθνών», απονέμεται σε ανθρώπους οι οποίοι με κίνδυνο της ζωής τους έσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
