Ν. Λυγερός
Σε μια από τις πιο παλιές χριστιανικές εκκλησίες του κόσμου, στην πόλη Etchmiadzin, η Εκκλησία της Αρμενίας αγιοποίησε ως μάρτυρες τα θύματα της Γενοκτονίας. Αυτή η καινοτόμα πράξη εκ μέρους της Εκκλησίας αποτελεί κάτι το πρωτόγνωρο λόγω του πλήθους των μαρτύρων. Η λειτουργία έγινε από τον Καθολικό όλων των Αρμενίων και τον Καθολικό του Μεγάλου Οίκου της Σιλεσίας και χρησιμοποίησαν δεκατέσσερα κειμήλια. Συμμετείχαν επίσης και οι εκπρόσωποι της Αγγλίας, της Αμερικής και του Καναδά. Με αυτήν την πράξη που δεν είναι μόνο μια απλή κίνηση, η Εκκλησία της Αρμενίας παίρνει θέση και εντάσσει το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων σε θρησκευτικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο μια νίκη ενάντια στη λήθη, κάνοντας ένα βήμα παραπάνω προς την αλήθεια. Το χριστιανικό αυτό μήνυμα δεν χωρά καμία αμφισβήτηση και βασίζεται στο νοητικό σχήμα ότι όλοι αυτοί οι γενοκτονημένοι, δεν ήταν απλώς θύματα, αλλά δεν άλλαξαν πίστη για να προστατεύσουν την ζωή τους. Έως το τέλος της ζωής τους παρέμειναν Χριστιανοί ενάντια στη βαρβαρότητα που ήθελε να τους κατασπαράξει. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Νεότουρκοι και ο Κεμάλ προσπάθησαν να αφανίσουν έναν ολόκληρο λαό. Όμως τι κατάφεραν με αυτήν την Γενοκτονία; Οι Αρμένιοι είναι ακόμα εδώ και τα θύματά τους είναι πλέον Άγιοι. Ο Πάπας είχε αναγνωρίσει τον Άγιο Γρηγόριο ως Δάσκαλο της Εκκλησίας και τώρα η Εκκλησία της Αρμενίας αγιοποίησε τα θύματα. Αυτή η διαδικασία σε θρησκευτικό επίπεδο ανοίγει ένα δρόμο για όλες τις εκκλησίες της Χριστιανοσύνης. Και εδώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο μπορεί να πάρει μια θέση ουσιαστική για την ιστορία μας.