Les Toques Noires
Οι Μαυροσκούφηδες
N. Lygeros
ACTE II
Scène 1
En bord de scène, les jambes pendantes, épuisés, Aggélos et Vassilis entourent Michalis. Couchés à même le sol, leurs regards face au ciel, ils contemplent le crépuscule.
Michalis
Cette fin de journée ressemble à une fin de monde...
Aggélos
Pourquoi penses-tu à cela, Michali ?
Michalis
Je ne sais pas exactement. J'ai un pressentiment...
Vassilis
Tu n'es pas le seul, Michali...
Michalis
Je t'ai observé hier lorsque tu étais seul avec ton baglama... En t'écoutant j'avais les larmes aux yeux...
Vassilis
Qui peut résister aux lamentations du baglama ? Un temps. Hier, je pensais à tous nos amis qui nous ont quittés...
Michalis
Chaque jour qui passe, les montagnes me paraissent de plus en plus sombres.
Aggélos
Nous avons toujours vécu dans l'ombre du pouvoir et à présent que nous avons notre destin entre les mains, tu y vois un mauvais signe !
Michalis
Ce signe n'est ni bon ni mauvais, c'est simplement celui de la fin...
Vassilis
Où veux-tu en venir, Michali ? Un temps. Car pour moi, même si la tristesse du passé envahit parfois ma mémoire, notre combat est notre unique chance de libérer notre peuple !
Michalis
Nous avons gagné bien des combats mais malgré ces victoires parfois chèrement payées, au bout de notre lutte je ne vois que la mort...
Thanassis apparaît au fond de la scène et intervient sans s'avancer vers eux.
Thanassis
Pourquoi la mort doit-elle arrêter l'homme avant qu'il puisse atteindre le but ultime de la révolution ?
A ces mots, ils se relèvent brusquement tous les trois.
Michalis
Thanassi, tu étais là ?
Thanassis
Je suis toujours là ! Silence. La mort est au bout de toute vie. Un temps. Ce qui caractérise chacun de nous, ce sont les actions qu'il réalise au cours de cette vie. Un temps. Certains n'ont qu'une seule vie, d'autres une vie unique !
Michalis
Les Toques Noires ont, il est vrai, une vie unique mais au prix de combien de sacrifices ? Un temps. Nous luttons contre les Valaques, les Italiens, les Bulgares, les Allemands pour sauver le peuple grec et pourtant les propagandes anglaises et extrémistes, nous transforment en véritables assassins...
Thanassis
Nous luttons pour la justice, non pour la vérité ! Même si l'on nous couvre d'insultes et de fausses accusations, c'est grâce à nous que la Grèce reprend vie !
Michalis
Tout ce que tu dis est vrai, Thanassi, mais qui d'autre que nous le sait ? Un temps. Même les villageois qui nous aident au risque de subir des représailles, nous regardent avec crainte...
Thanassis
Mais ils continuent à croire en vous, et c'est le plus important.
Michalis
Ils croient mais ils ne voient pas alors un jour ils douteront de notre action !
Cette fois, c'est Aris qui apparaît à l'autre bout de la scène...
Aris
La résistance ne peut dépendre des croyances ! Silence. Notre unique devoir c'est de libérer la Grèce ! Tout ce que nous avons à subir pour ce choix est sans importance !
Michalis
Mais Ari...
Aris, le coupant.
Il ne reste plus que nous, Michali, nous sommes seuls ! Alors c'est à nous d'agir ! Puis en changeant de ton. Une nouvelle mission nous attend !
Thanassis
Qu'as-tu en tête, Ari ?
Aris
Le pont de Gorgopotamos !
Michalis
Ari, ce pont est gardé par une armée tout entière...
Aris
L'Elas n'a jamais eu peur des Italiens et encore moins les Toques Noires ! Nous serons cent-cinquante pour cette attaque.
Michalis, en insistant.
Ce pont est protégé de toutes parts ! La défense italienne n'a rien laissé au hasard : tranchées, fils barbelés, béton armé, fortifications et j'en passe !
Aris
Michali, tu as raison en tout point. C'est pour cela que c'est à nous de le faire sauter avec 60 hommes de l'Edes et 12 saboteurs anglais...
Vassilis
En quoi ce pont est-il stratégique ?
Aris
Il permet le passage à l'unique voie ferrée qui mène au port du Pirée et les Allemands l'utilisent pour approvisionner les troupes de Romel en Afrique du Nord. Un temps. En faisant sauter ce pont, nous couperons la voie pour au moins six semaines.
Thanassis
Une aide précieuse pour les Alliés...
Aris
Parfaitement, Thanassi ! Un temps. A présent, passons aux détails de l'opération... Aris sort une carte de sa poche et la déplie à même le sol avec précaution. C'est ici en montrant du doigt. au sud du pont que 65 hommes attaqueront les 80 soldats italiens de la section fortifiée. Une section de 30 hommes de l'Edes attaquera la partie nord du pont qui est défendu par 30 soldats italiens.
Vassilis
Pouvons-nous compter sur eux ?
Aris
Si ce n'est pas le cas, les Toques Noires iront les soutenir ! Un temps. Deux autres sections de l'Elas constituées de 30 hommes chacune associées à des saboteurs anglais se chargeront de barrer la route à tout renfort possible. Elles seront placées à environ un kilomètre de part et d'autre du pont.
Thanassis
Et pour les ponts proprement dits ?
Aris
Une section de 30 hommes sera en réserve, un autre de 15 s'occupera du pont en bois enfin un petit groupe d'hommes composé de huit hommes de l'Elas, quatre Anglais et quatre hommes de l'Edes aura pour mission de faire sauter le pont de Gorgopotamos.
Michalis
Je veux faire partie du groupe qui posera les bombes.
Aggélos
Je serai avec toi, Michali.
Vassilis
J'irai avec le groupe du pont de bois.
Thanassis
Nous ne serons pas trop de deux...
Vassilis
Non, Thanassi, je peux m'en occuper seul. Il vaut mieux que tu sois aux aux côtés d'Aris...
Thanassis
D'accord, Vassili ! A présent tu es capable de tout ! Un temps. Il lui tient l'épaule. Alors Ari, nous attaquerons ensemble la partie sud du pont.
Aris
Oui, Thanassi ! L'aigle bicéphale attaquera le 25 au soir, et le lendemain le pont de Gorgopotamos appartiendra à la légende !
Michalis, en s'adressant à Vassilis et Aggélos.
Venez, nous allons prévenir les autres !
Vassilis et Aggélos s'exécutent et ils s'éloignent tous les trois.
Aris
Thanassi, tu as quelque chose à me dire ?
Thanassis
C'est exact, Ari. C'est au sujet du moral des hommes...
Aris
Que crains-tu précisément ?
Thanassis
Le 28 octobre nous avons perdu Daskalakis au cours du combat de Krikélo.
Aris
Crois-tu que j'ai oublié ?
Thanassis
Non, tu n'es pas de cette trempe. Je sais que tu n'oublies rien. Seulement les hommes ne sont pas tous comme toi.
Aris
Où veux-tu en venir, Thanassi ?
Thanassis
Au fait qu'il est naturel de craindre la mort lorsque nous la côtoyons de si près...
Aris
Tant que cela ne les détourne pas de notre mission, je ne peux pas leur en vouloir.
Thanassis
Justement c'est ce dont il s'agit, mon frère ! Un temps. Chaque fois que nous revenons d'une expédition que nous avons menée à bien, les hommes s'interrogent sur notre mission. Nous luttons pour la Grèce pourtant on nous accuse de vouloir prendre le pouvoir, nous nous battons contre nos ennemis pourtant notre gloire agace les dirigeants. Alors pour eux, la question est la suivante : quel est le sens de notre combat ?
Aris
Je devrais te répondre : quel est le sens de cette question ?
Thanassis
Cependant tu ne répondrais pas...
Aris
Je le sais bien Thanassi, n'aies crainte. Un temps. Indépendamment de tout sens, notre combat est une nécessité. Sans nous la Grèce ne connaîtra la liberté !
Thanassis
Nous sommes du même avis et c'est pour cela que je suis ton second.
Aris
Tu n'es pas seulement mon second, tu es mon ami !
Thanassis
C'est vrai et j'en suis fier cependant pour les hommes la question demeure : la liberté pour qui et à quel prix ?
Aris
La liberté pour tous les Grecs, au prix de notre mort ! Silence.
Thanassis
Je voulais t'entendre le dire...
Aris
Eh bien, c'est fait !
Thanassis
Ne crois-tu pas que ce destin ne soit trop dur pour les hommes ?
Aris
Pour les hommes, oui, mais pas pour les Toques Noires !
Thanassis
Les Toques Noires sont aussi des hommes, ne l'oublie pas...
Aris
Je ne l'oublie pas mais je ne peux pas compter sur cela dans notre lutte. Un temps. La liberté est un luxe pour nous !
Thanassis
Mais pourquoi, Ari, pourquoi n'aurions-nous pas le droit nous aussi de goûter à cette liberté ?
Aris
Car nous devons l'acheter au prix de notre vie ! Un temps. Nous sommes les esclaves de la liberté !
Thanassis
Ari, combien d'hommes sont capables de soulever un tel fardeau toute une vie ?
Aris
Une poignée, Thanassi, une poignée. Cependant leur nombre n'a pas d'importance, l'essentiel c'est leur existence.
Thanassis
A eux seuls seraient-ils capables de changer le monde ?
Aris
Un héros suffit à métamorphoser tout un peuple ! Un temps. Seulement il lui faut du temps...
Thanassis
Tu dis cela comme s'il n'avait besoin que de ça...
Aris
Oui, Thanassi, car il lui faut du temps pour insérer son oeuvre dans la réalité des hommes.
Thanassis
Tu as raison... Un temps. L'idée a besoin de l'action pour créer son oeuvre et tenter de changer le monde...
Aris
Le temps est la mesure du monde !
Thanassis
De combien de temps disposons-nous ? De combien de temps disposent les Toques Noires ?
Aris
Deux ans tout au plus...
Thanassis
Seulement ?
Aris
Depuis que nous avons pris les armes et obtenu nos premières victoires, le temps nous est compté.
Thanassis
Mais alors l'expédition du pont...
Aris
Le pont de Gorgopotamos marquera pour nous le début de la fin !
Obscurité.
Οι Μαυροσκούφηδες
Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά
ΠΡΑΞΗ II
Σκηνή 1
Άρης
Η αντίσταση δεν μπορεί να εξαρτάται από τις πεποιθήσεις! Σιωπή. Μόνο καθήκον μας είναι να ελευθερώσουμε την Ελλάδα! Όλα όσα πρόκειται να υποστούμε για την επιλογή αυτή είναι ασήμαντα!
Μιχάλης
Μα, Άρη ...
Άρης, διακόπτοντας τον.
Δεν μένει τίποτα παρά εμείς, Μιχάλη, είμαστε μόνοι! Έτσι είναι στο χέρι μας να δράσουμε! Συνεχίζοντας, αλλάζοντας τον τόνο του. Μια νέα αποστολή μας περιμένει!
Θανάσης
Τι έχεις στο μυαλό σου, Άρη;
Άρης
Τη γέφυρα Γοργοποτάμου!
Μιχάλης
Άρη, αυτή η γέφυρα φρουρείται από έναν ολόκληρο στρατό ...
Άρης
Ο ΕΛΑΣ δεν φοβήθηκε ποτέ τους Ιταλούς και ακόμα λιγότερο οι Μαυροσκούφηδες! Θα είμαστε εκατό πενήντα για αυτήν την επίθεση.
Μιχάλης, επιμένοντας.
Η γέφυρα αυτή προστατεύεται από όλες τις πλευρές! Η ιταλική άμυνα δεν έχει αφήσει τίποτα στην τύχη: χαρακώματα, συρματοπλέγματα, οπλισμένο σκυρόδεμα, οχυρώσεις και ούτω καθεξής!
Άρης
Μιχάλη, έχεις απόλυτο δίκιο. Είναι για αυτό το λόγο που εναπόκειται σε μας να τη ανατινάξουμε μαζί με 60 άνδρες του ΕΔΕΣ και 12 Άγγλους σαμποτέρ ...
Βασίλης
Σε τι αυτή η γέφυρα είναι στρατηγική;
Άρης
Επιτρέπει την δίοδο μιας σιδηροδρομικής γραμμής που οδηγεί στο λιμάνι του Πειραιά και οι Γερμανοί τη χρησιμοποιούν για την τροφοδότηση των στρατευμάτων από τη Ρούμελη στη Βόρεια Αφρική. Χρόνος. Με την ανατίναξη της γέφυρας θα κόψουμε το δρόμο για τουλάχιστον έξι εβδομάδες.
Θανάσης
Μια πολύτιμη βοήθεια στους Συμμάχους ...
Άρης
Τέλεια Θανάση! Χρόνος. Ας περάσουμε στις λεπτομέρειες της επιχείρησης ... Ο Άρης βγάζει έναν χάρτη από την τσέπη του και τον ξετυλίγει στο έδαφος προσεκτικά. Εδώ είναι, δείχνοντας με το δάχτυλό του, νότια της γέφυρας που οι 65 άνδρες θα επιτεθούν στους 80 Ιταλούς στρατιώτες εντός του οχυρωμένου τμήματος. Ένα τμήμα από 30 άνδρες του ΕΔΕΣ θα επιτεθούν στο βόρειο τμήμα της γέφυρας που υπερασπίζεται από 30 Ιταλικούς στρατιώτες.
Βασίλης
Μπορούμε να βασιστούμε σε αυτούς;
Άρης
Εάν αυτό δεν συμβεί, οι Μαυροσκούφηδες θα τους υποστηρίξουν. Χρόνος. Δύο άλλα τμήματα του ΕΛΑΣ αποτελούμενα από 30 άνδρες το καθένα ενισχυόμενα με τους Άγγλους σαμποτέρ θα φροντίσουν να μπλοκάρουν το δρόμο με κάθε δυνατή ενίσχυση. Θα τοποθετηθούν περίπου ένα χιλιόμετρο σε κάθε πλευρά της γέφυρας.
Θανάσης
Και τις ίδιες τις γέφυρες;
Άρης
Ένα τμήμα 30 ανδρών θα είναι σε εφεδρεία, ένα άλλο 15 θα κάνει την ξύλινη γέφυρα, τέλος, μια μικρή ομάδα ανδρών που αποτελείται από οκτώ άνδρες του ΕΛΑΣ, τέσσερις Άγγλους και τέσσερις άνδρες του ΕΔΕΣ θα έχει σαν αποστολή να ανατινάξουν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου.
Μιχάλης
Θέλω να είμαι μέρος της ομάδας που θα τοποθετήσει τις βόμβες.
Άγγελος
Θα είμαι μαζί σου, Μιχάλη.
Βασίλης
Θα πάω με την ομάδα της ξύλινης γέφυρας.
Θανάσης
Εμείς δεν θα είμαστε περισσότεροι από δύο ...
Βασίλης
Όχι, Θανάση Μπορώ να το κάνω μόνος μου. Θα είναι καλύτερα να είσαι στο πλευρό του Άρη ...
Θανάσης
Εντάξει, Βασίλη! Τώρα είσαι ικανός για τα πάντα! Χρόνος. Τον πιάνει από τον ώμο. Έτσι, Άρη, θα επιτεθούμε μαζί στο νότιο τμήμα της γέφυρας.
Άρης
Ναι, Θανάση! Ο δικέφαλος αετός θα επιτεθεί το βράδυ της 25ης, και την επόμενη η γέφυρα του Γοργοποτάμου θα ανήκει στο μύθο!
Μιχάλης, απευθυνόμενος στο Βασίλη και στον Άγγελο.
Εμπρός, ας προειδοποιήσουμε τους άλλους!
Ο Βασίλης και ο Άγγελος τρέχουν και απομακρύνονται και οι τρεις.
Άρης
Θανάση, έχεις κάτι να μου πεις;
Θανάσης
Ακριβώς, Άρη. Πρόκειται για το ηθικό των ανδρών ...
Άρης
Τι ακριβώς φοβάσαι;
Θανάσης
Στις 28 Οκτωβρίου, χάσαμε τον Δασκαλάκη κατά τη διάρκεια της μάχης στο Κρίκελλο.
Άρης
Νομίζεις ότι ξέχασα;
Θανάσης
Όχι, δεν είσαι αυτής της κατηγορίας. Ξέρω ότι δεν ξεχνάς τίποτα. Μόνο που οι άνδρες όλοι δεν είναι σαν εσένα.
Άρης
Πού θες να καταλήξεις, Θανάση;
Θανάσης
Στο γεγονός ότι είναι φυσικό να φοβόμαστε τον θάνατο, εφόσον είμαστε τόσο κοντά του...
Άρης
Όσο αυτό δεν τους αποτρέπει από την αποστολή μας, δεν μπορώ να τους κατηγορήσω.
Θανάσης
Ακριβώς αυτό είναι που συμβαίνει, αδελφέ μου! Χρόνος. Κάθε φορά που επιστρέφουμε από μια επιτυχημένη αποστολή, οι άνδρες αναρωτιούνται για την αποστολή μας. Παλεύουμε για την Ελλάδα κι όμως μας κατηγορούν ότι θέλουμε να πάρουμε την εξουσία, αγωνιζόμαστε ενάντια στους εχθρούς μας, κι όμως η δόξα μας ενοχλεί τους ηγέτες. Έτσι, γι 'αυτούς, το ερώτημα είναι το εξής: ποιο είναι το νόημα του αγώνα μας;
Άρης
Θα ήθελα να σου απαντήσω: ποιο είναι το νόημα αυτής της ερώτησης;
Θανάσης
Παρόλα αυτά δεν θα απαντούσες ...
Άρης
Το ξέρω, Θανάση, μην φοβάσαι. Χρόνος. Ανεξάρτητα από το νόημα, ο αγώνας μας είναι μια αναγκαιότητα. Χωρίς εμάς η Ελλάδα δεν θα γνωρίσει την ελευθερία!
Θανάσης
Είμαστε σύμφωνοι και αυτός είναι ο λόγος που είμαι ο δεύτερος σου.
Άρης
Δεν είσαι μόνο ο δεύτερος μου, είσαι φίλος μου!
Θανάσης
Αυτό είναι αλήθεια και είμαι υπερήφανος, ωστόσο για τους άνδρες το ερώτημα παραμένει: η ελευθερία για ποιον και με ποιο κόστος;
Άρης
Η ελευθερία για τους Έλληνες, με κόστος το θάνατό μας! Σιωπή.
Θανάσης
Ήθελα να σ’ ακούσω να το λες ...
Άρης
Λοιπόν, έγινε!
Θανάσης
Δεν νομίζεις ότι αυτή η μοίρα είναι πάρα πολύ σκληρή για τους άνδρες;
Άρης
Για τους άνδρες, ναι, αλλά όχι για τους Μαυροσκούφηδες!
Θανάσης
Και οι Μαυροσκούφηδες είναι επίσης άνθρωποι, μην το ξεχνάς ...
Άρης
Δεν το ξεχώ, αλλά δεν μπορώ να υπολογίζω πάνω σε αυτό στον αγώνα μας. Χρόνος. Η ελευθερία είναι μια πολυτέλεια για μας!
Θανάσης
Μα γιατί, Άρη, γιατί δεν θα έχουμε το δικαίωμα κι εμείς να απολαύσουμε αυτή την ελευθερία;
Άρης
Επειδή οφείλουμε να την αποκτήσουμε με κόστος τη ζωής μας! Χρόνος. Είμαστε σκλάβοι της ελευθερίας!
Θανάσης
Άρη, πόσοι άνδρες είναι ικανοί να σηκώσουν ένα τέτοιο φορτίο για μια ζωή;
Άρης
Μία χούφτα, Θανάση, μία χούφτα. Ωστόσο, ο αριθμός τους δεν έχει σημασία, το σημαντικό είναι η ύπαρξή τους.
Θανάσης
Από μόνοι τους είναι σε θέση να αλλάξουν τον κόσμο;
Άρης
Ένας ήρωας είναι αρκετός για να μετατρέψει ένα λαό! Χρόνος. Μόνο που χρειάζεται χρόνο ...
Θανάσης
Το λες αυτό λες και δεν έχει ανάγκη από ...
Άρης
Ναι, Θανάση, γιατί χρειάζεται χρόνο για να εμφυσήσει το έργο του στην πραγματικότητα των ανθρώπων.
Θανάσης
Έχεις δίκιο ... Χρόνος. Η ιδέα χρειάζεται δράση για να δημιουργήσει το έργο της και να προσπαθήσει να αλλάξει τον κόσμο ...
Άρης
Ο χρόνος είναι το μέτρο του κόσμου!
Θανάσης
Πόσο χρόνο έχουμε; Πόσο καιρό έχουν οι Μαυροσκούφηδες;
Άρης
Δύο χρόνια το πολύ ...
Θανάσης
Μόνο;
Άρης
Από τη στιγμή που πήραμε τα όπλα και είχαμε τις πρώτες νίκες μας, ο χρόνος μας άρχισε να μετράει.
Θανάσης
Μα τότε η ανατίναξη της γέφυρας...
Άρης
Η γέφυρα Γοργοποτάμου θα σημάνει για εμάς την αρχή του τέλους!
Σκοτάδι.
