Sur les croix nouées d'Arménie
N. Lygeros
En Arménie, nous ne nous contentons pas de mourir, nous tissons la mort dans la pierre pour donner vie à la mémoire. C’est cette mémoire que nous voyons sur les précieuses croix nouées d’Arménie. Ces fleurs de pierre ne poussent que là où l’humanité parvient à vaincre la barbarie. Ces victoires sont certes éphémères pour les sociétés qui se croient immortelles. Cependant si nous réalisions combien de sociétés immortelles voient les croix nouées, nous saurions ce à quoi il faudrait enfin donner de l’importance. Le tuf n’est pas seulement une pierre tendre comme nous le pensons partout ailleurs. Il sert aussi à ciseler des croix. Mais il ne faut pas y voir seulement un symbole religieux. Car ces croix ont un passé dans l’arménité. Elles ne sont pas nées du néant. En réalité, elles représentent l’évolution de l’esprit Hay et constituent les souvenirs du dragon. Car le peuple arménien n’est pas uniquement un peuple de victimes et de survivants, comme le voudraient les plus ouverts d’esprit des fanatiques de l’oubli. L’arménité n’est pas l’acceptation d’une condition. Elle est bien plus que cela. L’arménité est une branche de l’humanité et par conséquent, elle est amenée à se révolter si quelqu’un ose bafouer les droits de l’homme. Sa tolérance n’a rien à voir avec l’acceptation et encore moins avec la soumission. C’est la raison pour laquelle nous ne pouvons nous contenter de regarder en simple spectateur la destruction de nos cimetières qu’ils soient ou pas sur le territoire arménien actuel. Les criminels qui s’en prennent à nos morts n’insultent pas seulement l’arménité, mais à travers elle toute l’humanité. Il est donc de notre devoir de lutter contre cette nouvelle sorte de génocide de la mémoire. Le peuple arménien a des droits et ces derniers doivent être utilisés de manière efficace. Il ne suffit pas d’avoir raison pour que justice soit faite. Il faut se battre pour revendiquer l’essence. C’est pour cela que le peuple arménien a besoin de guerriers de la paix pour défendre la mémoire des terres. Il faut apprendre à résister comme les dragons de l’antiquité. Tel est le message des pierres, telle est la parole des croix nouées. Si elles demeurent silencieuses, c’est parce que l’essentiel a été dit mais il reste à faire. À l’instar des gisants, les croix nouées n’oublient rien. Elles sont une mémoire vive capable de blesser les hommes car elles ont le poids de l’humanité. Voila pourquoi elles ont toutes le même poids. Voila pourquoi chacune d’entre elles représente une histoire, une corde du temps liée aux entrelacs de l’arménité. Fichées dans la terre, en direction du ciel, elles montrent la voie Hay, l’esprit et la transcendance. C’est aussi la cause de leurs souffrances. Leur existence même est un symbole de résistance. C’est ceci que nient les fanatiques et les barbares de l’oubli. Ils veulent faire une croix dessus, alors que ce sont les croix qui ont le dessus. Placées entre terre et ciel, sur cette mince écorce où vit l’humanité, les croix nouées sont une épreuve. Il faut la passer pour réaliser où se trouve l’essence d’une vie. Aussi ne nous contentons pas de voir dans les croix nouées de simples œuvres d’art ou des symboles religieux. Au delà de ces caractéristiques, les croix nouées ont une fonction. Elles nous montrent ce que nous devons accomplir. Seulement c’est à nous que revient l’accomplissement de cette œuvre.
Περί πλεγμένων σταυρών της Αρμενίας
Ν. Λυγερός
Στην Αρμενία, δεν αρκούμαστε να πεθαίνουμε, υφαίνουμε το θάνατο μέσα στην πέτρα για να δώσουμε ζωή στη μνήμη. Είναι αυτή τη μνήμη που βλέπουμε πάνω στους πολύτιμους πλεγμένους σταυρούς της Αρμενίας. Αυτά τα πέτρινα λουλούδια δεν φυτρώνουν παρά μόνο εκεί όπου η ανθρωπότητα κατορθώνει να νικήσει τη βαρβαρότητα. Αυτές οι νίκες είναι, βέβαια, εφήμερες για τις κοινωνίες που θεωρούνται αθάνατες. Όμως, αν συνειδητοποιούσαμε πόσες αθάνατες κοινωνίες βλέπουν τους πλεγμένους σταυρούς, θα ξέραμε αυτό στο οποίο θα έπρεπε να δώσουμε επιτέλους σημασία. Η tufa δεν είναι μόνο μια πέτρα μαλακή όπως εξάλλου τη θεωρούμε παντού. Χρησιμεύει επίσης για να σμιλεύονται πάνω της οι σταυροί στους οποίους, βέβαια, δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο ένα θρησκευτικό σύμβολο. Διότι αυτοί οι σταυροί έχουν ένα παρελθόν μέσα στην αρμενοσύνη. Δεν γεννήθηκαν από το τίποτα. Στην ουσία, αντιπροσωπεύουν την εξέλιξη του πνεύματος Hay και αποτελούν τις αναμνήσεις του δράκου. Διότι ο αρμενικός λαός δεν είναι μόνο ένας λαός θυμάτων και επιζώντων όπως θα το ήθελαν τα πιο ανοιχτά πνεύματα των φανατικών της λήθης. Η αρμενοσύνη δεν είναι η αποδοχή μιας κατάστασης. Είναι εντελώς πέρα από αυτό. Η αρμενοσύνη είναι ένα κλαδί της ανθρωπότητας και κατά συνέπεια ξεσηκώνεται και επαναστατεί, εάν κάποιος τολμήσει να καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ανεκτικότητά της δεν έχει να κάνει τίποτα με την αποδοχή και ακόμη λιγότερο με την υποταγή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να αρκούμαστε στο να βλέπουμε ως απλοί θεατές την καταστροφή των νεκροταφείων μας, είτε αυτά βρίσκονται είτε όχι σε πραγματικό αρμενικό έδαφος. Οι εγκληματίες που βεβηλώνουν τους θανάτους μας δεν προσβάλλουν μόνο την αρμενοσύνη, αλλά μέσω της όλη την ανθρωπότητα. Είναι, λοιπόν, καθήκον μας να αγωνιστούμε εναντίον αυτής της νέας μορφής γενοκτονίας της μνήμης. Ο αρμενικός λαός έχει δικαιώματα και αυτά τα δικαιώματα πρέπει να χρησιμοποιηθούν με τρόπο αποτελεσματικό. Δεν αρκεί να έχουμε δίκαιο για να δικαιωθούμε. Πρέπει να αγωνιστούμε για να διεκδικήσουμε την ουσία. Γι’ αυτόν το λόγο, ο αρμενικός λαός χρειάζεται πολεμιστές της ειρήνης για να υπερασπίσει τη μνήμη της γης. Πρέπει να μάθουμε να αντιστεκόμαστε όπως οι δράκοι της αρχαιότητας. Αυτό είναι το μήνυμα της πέτρας, αυτός είναι ο λόγος των πλεγμένων σταυρών. Εάν παραμένουν σιωπηλοί είναι διότι η ουσία έχει λεχθεί, αλλά απομένει να υλοποιηθεί. Όπως τα αγάλματα, οι πλεγμένοι σταυροί δεν ξεχνούν τίποτα. Αποτελούν μια ζωντανή μνήμη ικανή να πληγώσει τους ανθρώπους, διότι έχουν το βάρος της ανθρωπότητας. Γι’ αυτό έχουν όλοι το ίδιο βάρος. Γι’ αυτό ο καθένας τους αποτελεί μια ιστορία, μια χορδή του χρόνου αλληλένδετη με τα πλέγματα της αρμενοσύνης. Φυτεμένοι μέσα στη γη, στραμμένοι προς τον ουρανό, δείχνουν το δρόμο Ηay, το πνεύμα και την υπεροχή. Αυτή είναι και η αιτία των παθών τους. Η ίδια τους η ύπαρξη είναι ένα σύμβολο αντίστασης. Είναι αυτή που αρνείται τους φανατικούς και τους βάρβαρους της λήθης. Θέλουν να υποτάξουν τους σταυρούς, ενώ οι σταυροί είναι αυτοί που έχουν το λόγο. Τοποθετημένοι ανάμεσα σε γη και ουρανό, σε τούτη τη λεπτή λωρίδα όπου ζει η ανθρωπότητα, οι πλεγμένοι σταυροί αποτελούν μια απόδειξη. Πρέπει να την περάσεις για να αντιληφθείς πού βρίσκεται η ουσία της ζωής. Γι’ αυτό δεν αρκούμαστε να βλέπουμε στους πλεγμένους σταυρούς απλώς έργα τέχνης ή θρησκευτικά σύμβολα. Πέρα από αυτά τα χαρακτηριστικά, οι πλεγμένοι σταυροί έχουν ένα σκοπό. Μας δείχνουν αυτό που οφείλουμε να φέρουμε εις πέρας. Μόνο που σ’ εμάς εναπόκειται η διεκπεραίωση αυτού του έργου.
