Le caractère subversif du Holodomor
N. Lygeros
Une des principales difficultés dans la lutte pour la reconnaissance du génocide que représente le Holodomor provient de son caractère subversif. L’appareil stalinien a mis en place une technique qui le déresponsabilise du génocide. Les fanatiques de ce régime ne contestent pas la mort des Ukrainiens, même si pour eux ce n’étaient que des Koulaks. Simplement ils affirment que la grande famine n’était pas le but de leurs manœuvres. C’est uniquement, toujours selon eux, une conséquence désastreuse d’une politique agricole inadéquate. En d’autres termes, ils ne revendiquent pas leurs actes. Aussi pour les défenseurs des droits de l’homme, la reconnaissance du génocide revient à démontrer la responsabilité étatique. Nous sommes donc en présence d’une situation analogue à celle créée par Caligula dont il faudrait démontrer l’appartenance à la stratégie de Néron. L’un des moyens de défense classiques de l’appareil qui a mis en place et organisé le génocide, c’est le principe de décomposition. Toutes les décisions avant d’être appliquées sont décomposées et même segmentées de manière à les réduire en une multitude de détails. Ainsi chaque homme de main du pouvoir n’a réalisé qu’un détail qui est si infime qu’il est extrêmement difficile de l’accuser pour un acte aussi infime. Seulement voilà ce sont ces actes si infimes qui une fois mis bout à bout deviennent non seulement une entité répréhensible mais un véritable génocide. Aussi de notre côté si nous voulons véritablement être efficaces dans la reconnaissance de ce génocide, nous ne devons pas nous contenter de collectionner des actes qui témoignent de manière directe, de la responsabilité de l’appareil stalinien car ils seront, en raison du caractère subversif de ce génocide, bien trop rares. Il faut nous concentrer sur les enchaînements de ces actes. Nous ne recherchons pas des indices mais des chaînes de raisonnement. Car le Holodomor grâce au principe même du collectivisme forcé et forcené, est un véritable travail à la chaîne. Nous ne devons donc pas cibler le travail mais bien la chaîne. Les critiques subies par les survivants et les défenseurs des droits de l’homme, concernent toujours des points de détails. Les fanatiques du régime stalinien suivent la même tactique que ce dernier. Ils décomposent l’acte, jusqu’à le rendre sinon innocent, du moins irresponsable. Or la part de responsabilité ne se situe pas à cette échelle. Elle se trouve au niveau du plan. Il nous faut donc une approche globale et celle-ci ne peut être reconstruite via une approche locale, pas même multilocale. Il est donc indispensable non pas d’analyser les évènements mais au contraire de les synthétiser. Or cette synthèse n’est possible, si nous voulons démontrer la culpabilité de l’appareil stalinien, qu’au niveau des directives. Ce qui signifie en termes de logique, une thématique que nous ne devons effectuer des inductions mais uniquement des déductions à partir des axiomes de la théorie de ce génocide.
Підривний характер поняття Великого Голоду в Україні (Голодомору)
Н. Лігерос
Переклад Г. Маслюк
Головною проблемою в змаганні за визнання Голодомору як акту ґеноциду є підривний характер даного поняття. Сталінський механізм санкціонував автоматичне ухилення від будь-якої відповідальності, що стосується факту ґеноциду. Прихильники цього режиму не заперечують факту вимирання українського народу як такого, навіть якщо для них йдеться про куркулів. Просто наголошується, що Великий Голод не був ціллю їхніх дій. Згідно з їх точкою зору, наразі йдеться лише про катастрофічний результат недосконалої сільськогосподарської політики. Інакше кажучи, вони не беруть на себе відповідальність за свої дії. До того ж, для захисників прав людини, визнання факту ґеноциду є доказом державної відповідальності. Отже, ми знаходимося в аналогічній ситуації з тією, що створив Калігула, і котра має визнаватися як така, що входить в стратегію Нерона. Одним з класичних засобів захисту в межах механізму, що санкціонував і організував ґеноцид, є принцип роздрібнення. Всі рішення, перед тим як вступити в дію, розбиваються і, звичайно ж, роздрібнюються в такий спосіб, поки не перетворяться на масу дрібниць. Так, кожен виконавець, підвладний радянській системі, просто виконував один дрібний наказ настільки сумлінно безвідповідально, що є надзвичайно важко звинуватити його в злочинних діях. В результаті ж ці безвідповідальні дії перетворюються не просто в гідну осудження систему, а в справжній ґеноцид. Відповідно, з нашої сторони, якщо ми бажаємо дійсно бути результативними в наших намаганнях досягти визнання геноциду як такий, ми не повинні задовольнятися лише групуванням подій, що прямо підтверджують відповідальність сталінського режиму, тому що вони є дуже непевними через підривний характер поняття даного терміну. Потрібно сконцентруватися на праві юридичного успадкування відповідальності за певні дії. Ми не вимагаємо доказів, але послідовності роздумів. Тому що Голодомор, завдяки принципу примусу і фанатичного колективізму, є справжньою мережею виробництва смерті. Отже, потрібно розглядати не окремі продукти виробництва, а облаштовану мережу його виконання. Захисники з прав людини та люди, які пережили Голодомор завжди торкаються подробиць. Прихильники сталінського режиму дотримуються такої ж тактики. Роздрібнюють подію, до того часу поки не доведуть її безкарність, або як мінімум її безвідповідальність. Проте, частина відповідальності знаходиться не на цьому рівні, а на рівні плану. Отже, нам потрібний узагальнюючий підхід, який не може будуватися на підході відокремленому (локальному), навіть на мультилокальному рівні. Необхідно проаналізувати не події, а їх зв’язок. До того ж, якщо ми хочемо довести відповідальність сталінського механізму, треба відслідковувати його на рівні директив. Необхідно усвідомити, що це питання, що не має прямих доказів, але тільки висновки наших роздумів, починаючи з даної теорії про ґеноцид.
Ο υπονομευτικός χαρακτήρας του
Μεγάλου Λιμού της Ουκρανίας (Γολοντομόρ)
Μεγάλου Λιμού της Ουκρανίας (Γολοντομόρ)
N. Lygeros
Μετάφραση: Μαίρη Θεοδοσιάδου
Μια από τις κύριες δυσκολίες του αγώνα για την αναγνώριση του Γολοντομόρ ως γενοκτονίας, είναι ο υπονομευτικός του χαρακτήρας. Ο σταλινικός μηχανισμός καθιέρωσε μια τεχνική αποποίησης των ευθυνών του όσον αφορά στη γενοκτονία. Οι φανατικοί αυτού του καθεστώτος δεν αμφισβητούν τον θάνατο των Ουκρανών, ακόμη και αν για τους ίδιους επρόκειτο απλώς για Κουλάκους. Απλώς ισχυρίζονται ότι ο μεγάλος λιμός δεν ήταν ο στόχος των ελιγμών τους. Πρόκειται αποκλειστικά, πάντα σύμφωνα με τους ίδιους, για μια καταστροφική συνέπεια μιας ανεπαρκούς αγροτικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους. Επίσης για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η αναγνώριση της γενοκτονίας σημαίνει την απόδειξη της κρατικής ευθύνης. Βρισκόμαστε λοιπόν ενώπιον μιας κατάστασης ανάλογης με αυτήν που δημιούργησε ο Καλιγούλας, η οποία θα έπρεπε να αποδειχθεί πως ανήκει στη στρατηγική του Νέρωνα. Ένα από τα κλασσικά αμυντικά μέσα του μηχανισμού που καθιέρωσε και οργάνωσε τη γενοκτονία, είναι η αρχή της διάσπασης. Όλες οι αποφάσεις, πριν εφαρμοσθούν διασπώνται και μάλιστα τεμαχίζονται με τρόπο τέτοιον ώστε να μετατραπούν σε μια πληθώρα λεπτομερειών. Έτσι, κάθε υποχείριο της εξουσίας πραγματοποίησε απλώς μια πράξη λεπτομέρειας τόσο αμελητέα, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατηγορηθεί για μια τέτοια πράξη. Να όμως που αυτές οι τόσο αμελητέες πράξεις στο σύνολό τους δεν μετατρέπονται απλώς σε μια αξιόμεμπτη οντότητα αλλά σε μια πραγματική γενοκτονία. Επίσης από την πλευρά μας, αν επιθυμούμε να είμαστε πραγματικά αποτελεσματικοί όσον αφορά την αναγνώριση αυτής της γενοκτονίας, δεν πρέπει να αρκεστούμε στη συγκέντρωση πράξεων που μαρτυρούν άμεσα την ευθύνη του σταλινικού μηχανισμού, γιατί θα είναι, λόγω του υπονομευτικού χαρακτήρα αυτής της γενοκτονίας, εξαιρετικά σπάνιες. Πρέπει να επικεντρωθούμε στη διαδοχή αυτών των πράξεων. Δεν αναζητούμε ενδείξεις αλλά αλυσίδες συλλογιστικής. Γιατί το Γολοντομόρ, χάρη στην ίδια την αρχή του εξαναγκαστικού και φανατικού κολεκτιβισμού, είναι μια πραγματική αλυσίδα παραγωγής. Δεν πρέπει λοιπόν να εστιάσουμε στην εργασία αλλά την αλυσίδα. Οι κριτικές των επιζώντων και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αφορούν πάντα λεπτομέρειες. Οι φανατικοί του σταλινικού καθεστώτος ακολουθούν την ίδια τακτική με αυτό. Διαμερίζουν την πράξη, έως ότου την καταστήσουν αν όχι αθώα, τουλάχιστον ανεύθυνη. Εντούτοις, το μέρος της ευθύνης δεν βρίσκεται σε αυτό το επίπεδο. Βρίσκεται στο επίπεδο του σχεδίου. Μας χρειάζεται λοιπόν μια ολική προσέγγιση και αυτή δεν μπορεί να ανοικοδομηθεί μέσω μιας προσέγγισης σε τοπικό επίπεδο, ούτε καν πολυτοπικά. Είναι λοιπόν απαραίτητη όχι η ανάλυση των γεγονότων, αλλά αντιθέτως η σύνθεσή τους. Εντούτοις, η σύνθεση αυτή, αν επιθυμούμε να αποδείξουμε την ενοχή του σταλινικού μηχανισμού, είναι δυνατή μόνο στο επίπεδο των ντιρεκτίβων. Κάτι που σημαίνει με όρους της λογικής, μια θεματική χωρίς επαγωγές αλλά μόνο με συμπεράσματα, ξεκινώντας από αξιώματα της θεωρίας αυτής της γενοκτονίας.
